Z raportu „Dobrostan zawodowy nauczycieli” opracowanego przez platformę Librus wynika, że aż 7 na 10 nauczycieli doświadcza wypalenia zawodowego. Dodatkowe badania przeprowadzone przez naukowców z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego wskazują, że wielu pedagogów zmaga się z wyczerpaniem emocjonalnym i fizycznym, co sprawia, że potrzebują coraz więcej czasu na regenerację po pracy.
Skąd wynika ten problem?
Zawód nauczyciela niesie ze sobą szereg wyzwań, które wykraczają poza standardowe obowiązki zawodowe:
Konieczność utrzymania dyscypliny w klasie i reagowania na agresywne zachowania uczniów,
Rosnące wymagania i oczekiwania ze strony rodziców,
Ciągłe zmiany w systemie edukacji, wymagające adaptacji do nowych przepisów i programów,
Konflikt na linii praca–życie osobiste, m.in. z powodu konieczności wykonywania obowiązków zawodowych w domu,
Wysokie wymagania emocjonalne i poznawcze, którym towarzyszy brak wystarczającego wsparcia instytucjonalnego,
Przeciążenie nauczycieli w dużych ośrodkach miejskich wynikające z nadmiernej liczby godzin ponadwymiarowych.
Jakie kroki należy podjąć?
Rozwiązanie problemu wypalenia zawodowego wymaga działań systemowych. Kluczowe zmiany powinny obejmować:
1. Zwiększenie wsparcia psychologicznego – zapewnienie nauczycielom dostępu do specjalistycznej pomocy w zakresie radzenia sobie ze stresem i presją zawodową.
2. Poprawę warunków pracy i wynagrodzeń – odciążenie nauczycieli poprzez lepsze warunki zatrudnienia oraz zapewnienie stabilności finansowej.
3. Inwestowanie w rozwój zawodowy – organizowanie szkoleń i programów wzmacniających kompetencje nauczycieli w obszarze zarządzania stresem i organizacji pracy.
4. Docenianie nauczycieli – zarówno poprzez działania systemowe, jak i społeczne, które wpłyną na budowanie prestiżu tego zawodu.
Działania oświatowej „Solidarności”
Podejmujemy konkretne działania na rzecz poprawy dobrostanu nauczycieli. Wśród inicjatyw znajdują się:
Konferencja „Kondycja psychofizyczna nauczycieli XXI wieku”
W auli Lubelskiej Akademii WSEI odbyło się wydarzenie poświęcone problematyce wypalenia zawodowego nauczycieli. Celem konferencji było zwrócenie uwagi na rosnące potrzeby wsparcia psychologicznego w środowisku oświatowym oraz omówienie możliwych działań poprawiających sytuację.
Wniosek do Ministerstwa Edukacji Narodowej
Wystąpiliśmy z inicjatywą stworzenia ogólnokrajowego programu pomocy psychologicznej dla nauczycieli. Proponowany program miałby zapewnić łatwy dostęp do specjalistycznej pomocy w każdym regionie Polski, co pozwoliłoby nauczycielom skuteczniej radzić sobie ze stresem i wyzwaniami zawodowymi. W odpowiedzi otrzymaliśmy informację, że funkcjonuje już ogólnodostępny program pomocy psychologicznej realizowany przez NFZ.
————–
Na podstawie: M. Paliga, Raport. Badanie dobrostanu zawodowego nauczycieli, Librus, Katowice 2023.